Με τον Ν. 4442/2016 ( ΦΕΚ 230Α 07-12-2016 ) και την Υπουργική Απόφαση Υ.Α. Αριθμ. Οικ. 16228/2017 ( ΦΕΚ 1723/Β 18-05-2017 ) αλλάζει και εκσυγχρονίζεται ο τρόπος έκδοσης Αδειών Λειτουργίας των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος.
Στην ουσία ο επιχειρηματίας γνωστοποιεί ( γι’ αυτό και πλέον δεν υπάρχει ο όρος Άδεια Λειτουργίας, αλλά Γνωστοποίηση Λειτουργίας ) την δραστηριότητα του στην Αδειοδοτούσα Αρχή ( Δήμος ), έχει την υποχρέωση να πληροί όλους τους όρους της κείμενης πολεοδομικής , υγειονομικής και πυροσβεστικής νομοθεσίας, ενώ ελέγχεται εκ των υστέρων για το αν όντως τους πληροί.
Με αυτή την διαδικασία, οι επιχειρήσεις απεμπλέκονται από την αναμονή των ελέγχων για να λειτουργήσουν, αλλά πλέον πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές στην τήρηση των όρων λειτουργίας τους , μιας και ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει έλεγχος και πρόστιμο σε περίπτωση αμελείας στην τήρηση των όρων ή των εγγράφων που πρέπει να φυλάσσονται στην επιχείρηση. Περισσότερες λεπτομέρειες γι αυτά παρακάτω.
Ας δούμε τώρα ποιους αφορά η παραπάνω νομοθεσία :
Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος.
Επιχειρήσεις μαζικής Εστίασης πλήρους και πρόχειρου γεύματος και Επιχειρήσεις Αναψυχής ( εστιατόρια , ψητοπωλεία , οβελιστήρια , σνακ μπαρ , αναψυκτήρια , καφετερίες , μπαρ και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες ).
Καταστήματα Λιανικής Διάθεσης Τροφίμων και Ποτών
Παντοπωλεία, κρεοπωλεία , οπωροπωλεία , ιχθυοπωλεία , κάβες ποτών , καταστήματα ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων , πρατήρια άρτου , πρατήρια ειδών ζαχαροπλαστικής, καφεκοπτεία και παρόμοιες δραστηριότητες .
Καταστήματα Παροχής Υπηρεσιών Υγειονομικού Ενδιαφέροντος
Κομμωτήρια , καταστήματα περιποίησης χεριών- ποδιών, εργαστήρια tattoo ).
Στην συγκεκριμένη διαδικασία εμπίπτουν και άλλες δραστηριότητες όπως θέατρα , κινηματογράφοι , καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εντός τουριστικών καταλυμάτων και αυτόματοι πωλητές, αλλά αυτά θα γίνουν αντικείμενο ξεχωριστού άρθρου. Στην συγκεκριμένη διαδικασία δεν εμπίπτουν καταστήματα αμιγούς ιντερνέτ και παιδότοποι.
Βεβαίωση Ίδρυσης
Πριν την γνωστοποίηση, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να πάρει βεβαίωση από τον Δήμο ( είναι ουσιαστικά η προέγκριση με άλλο όνομα ) ότι το κατάστημα μπορεί να ιδρυθεί στην συγκεκριμένη τοποθεσία. Για γίνει αυτό κατατίθεται φάκελος στον Δήμο ( η την Δημοτική Κοινότητα αν μιλάμε για μεγάλες πόλεις ) με :
- Αίτηση : συμφώνα με το Παράρτημα Α της Υπουργικής Απόφασης
- Εξουσιοδότηση : αν την αίτηση την κάνει άλλο πρόσωπο.
- Απόσπασμα χάρτη ( πχ google maps ) που να φαίνεται η θέση του καταστήματος.
- Υπεύθυνη δήλωση για κανονισμό : αν η οικοδομή έχει κανονισμό που να μην απαγορεύει την ίδρυση του καταστήματος, τότε ο επιχειρηματίας κάνει υπεύθυνη δήλωση που να αναγράφει αυτό. Αν δεν υπάρχει κανονισμός, τότε ο ιδιοκτήτης του καταστήματος κάνει υπεύθυνη δήλωση που να αναφέρει ότι δεν υφίσταται κανονισμός. Πλέον δεν απαιτείται η συναίνεση των υπολοίπων ιδιοκτητών της οικοδομής.
Στην συνεχεία ο Δήμος διερεύνα αρμοδίως τις υφισταμένες Χρήσεις Γης και τυχόν άλλους περιορισμούς που τίθενται στην κείμενη νομοθεσία ή σε κανονιστικές αποφάσεις του Δήμου, οι όποιες έχουν ημερομηνίες δημοσίευσης προγενέστερη του αιτήματος για την έκδοση της βεβαίωσης και χορηγεί, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις, τη σχετική βεβαίωση. Αν το ακίνητο είναι διατηρητέο ή σε ιστορικό τοπό προσκομίζουμε και έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Η βεβαίωση χορηγείται εντός δέκα πέντε (15) ήμερων από την υπηρεσία του Δήμου και ισχύει για πέντε ( 5 ) μήνες εντός των οποίων θα πρέπει να έχει υποβληθεί η γνωστοποίηση. Η απόρριψη του αιτήματος για χορήγηση βεβαίωσης αιτιολογείται ειδικώς. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προαναφερόμενης προθεσμίας, θεωρείται ότι η βεβαίωση έχει χορηγηθεί, εφόσον η λειτουργία της συγκεκριμένης δραστηριότητας στη συγκεκριμένη θέση δεν απαγορευεται. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί με αίτησή του να ζητήσει τη χορήγηση βεβαίωσης για την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου.
Να τονίσω ότι η βεβαίωση ίδρυσης δεν είναι Άδεια Λειτουργίας Καταστήματος Υγειονομικού Ενδιαφέροντος , οπότε μόνο με αυτή δεν μπορεί να ανοίξει ένα κατάστημα. Είναι όμως, απαραίτητο βήμα για να γίνει έναρξη στην εφορία και κατά συνέπεια να πάρουμε ταμειακή μηχανή .
Ας δούμε , λοιπόν πως παίρνουμε , αυτή την πολυπόθητη άδεια λειτουργίας . Εντός τριών μηνών από την προέγκριση ( συν δύο μήνες αν χρειαζόμαστε κάποια παράταση ) , καταθέτουμε στον Δήμο φάκελο με τα δικαιολογητικά για Άδεια Ίδρυσης και Λειτουργίας . Αυτά είναι :
Γνωστοποίηση Λειτουργίας Καταστήματος Υγειονομικού Ενδιαφέροντος
Στην συνεχεία, αφού ληφθεί η βεβαίωση και σε διάστημα 5 μηνών από την λήψη της, ο επιχειρηματίας έχει την υποχρέωση να κάνει την γνωστοποίηση της δραστηριότητας του. Αυτή γίνεται ηλεκτρονικά στην σελίδα notifybusiness.gov.gr . Ο ενδιαφερόμενος μπαίνει με τους κωδικούς του από το taxis και συμπληρώνει στοιχειά για την επιχείρηση , όπως την θέση , τους ΚΑΔ , την οικοδομική αδεία , το εμβαδόν , τον θεωρητικό πληθυσμό , αν θα αναπτύσσει τραπεζοκαθίσματα ή όχι και αλλά. Από την στιγμή που θα γίνει η υποβολή της γνωστοποίησης τότε παίρνει μοναδικό αριθμό και το κατάστημα μπορεί να λειτουργήσει. Σε περίπτωση μεταβολής κάποιων από τα παραπάνω στοιχειά, όπως πχ μεταβολή δραστηριότητας , προσθήκη χώρου κτλ , ο επιχειρηματίας οφείλει να κάνει μεταβολή της γνωστοποίησης και ενημερώνει τα αρχεία που τηρεί στο κατάστημα του.
Εδώ θα θέλαμε να σας επιστήσουμε την προσοχή! Επειδή μπορούμε σχετικά εύκολα να πάρουμε την αδεία, αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι η διαδικασία θα γίνει χωρίς να είμαστε έτοιμοι, έτσι άπλα. Σαφώς, έχει απλοποιηθεί η διαδικασία, αλλά τα πράγματα δεν είναι και τόσο άπλα, γιατί όπως αναφέραμε πιο πάνω ο επιχειρηματίας, σε συνεργασία με τον μηχανικό του, θα πρέπει να βεβαιωθεί οτι η επιχείρηση του πληροί τις προδιαγραφές της νομοθεσίας και να είναι σε θέση κάθε στιγμή να το αποδεικνύει. Αν η διαδικασία γίνει με λάθη ή με ελλείψεις, ή αν δεν υπάρχουν όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα και στοιχειά στην επιχείρηση , ο επιχειρηματίας θα κληθεί να πληρώσει ή να αλλάξει το κατάστημα εν μέσω λειτουργίας και το “δεν το ήξερα η δεν μου το πάνε ” δεν θα συγκινήσει κανέναν.
Αφού γίνει η γνωστοποίηση, τότε κοινοποιείται στην Αρμόδια Δ/ση Υγειονομικού Έλεγχου , στην Πολεοδομία , στην Πυροσβεστική Υπηρεσία και στην Αστυνομία, ενώ ο Δήμος έχει την υποχρέωση να βεβαιωθεί ότι θα ελεγχθεί τουλάχιστον το 30% των περιπτώσεων. Είναι πιθανό να ελεχθούν και όλες οι γνωστοποιήσεις που θα γίνονται.
Τήρηση αρχείου
Όπως είδαμε αφού γίνει η γνωστοποίηση, θα γίνει έλεγχος από τις αρχές ( Υγειονομικό , Πολεοδομία , Πυροσβεστική ), για το αν το κατάστημα πληροί τις προδιαγραφές της νομοθεσίας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει από πριν ο επιχειρηματίας να γνωρίζει τι ζήτα η κάθε υπηρεσία και να έχει φροντίσει να συμμορφωθεί. Παραδείγματος χάρη, να υπάρχει η σωστή συγκρότηση του καταστήματος , τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας , τακτοποιήσεις , αρχές σχεδιασμού βάση HACCP κτλ.
Επίσης θα πρέπει να έχει ένα φάκελο με νομιμοποιητικά στοιχειά και έγγραφα για να αποδεικνύει την συμμόρφωση του με τις εκάστοτε προδιαγραφές. Ο νομός ορίζει ότι : “Κατά την διάρκεια λειτουργίας της δραστηριότητας του καταστήματος, θα πρέπει να τηρούνται στον φάκελο που θα βρίσκεται στην εγκατάσταση του καταστήματος ( τα ακόλουθα ) έγγραφα, και τον οποίο ( φάκελο ) οφείλει να επιδεικνύει σε όλες τις αρμόδιες αρχές κατά τη διάρκεια του ελέγχου”.
Περιληπτικά αυτός ο φάκελος θα περιέχει όλες τις άδειες και τα ανάλογα σχεδιαγράμματα , νομιμοποιητικά στοιχεία και τα αρχεία τήρησης που απαιτεί η υγειονομική διάταξη.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη συμμόρφωση με τις προδιαγραφές της νομοθεσίας ή ελλείψεις στην τεκμηρίωση και τα αρχεία τήρησης τότε και ανάλογα με το μέγεθος της παράβασης θα υπάρξει είτε σύσταση προς συμμόρφωση είτε επιβολή προστίμου ( περισσότερα στην συνεχεία ) είτε ακόμα ανάκληση αδείας και σφράγιση του καταστήματος.
Θεωρούμε ότι τώρα περισσότερο από ποτέ είναι επιβεβλημένη η συνεργασία με έναν επαγγελματία που θα μπορεί να κατευθύνει τον επιχειρηματία και να τον προφυλάξει από λάθη και παραλήψεις, τόσο στην δημιουργία όσο και κατά την λειτουργιά της επιχείρησης του.
Αυτή ήταν η διαδικασία της Γνωστοποίησης. Στην συνεχεία θα περάσουμε σε μερικά άλλα θέματα που έχουν να κάνουν με τα Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και ρυθμίζονται με την προαναφερθείσα Υπουργική Απόφαση.
Μουσική
Καταργείται η αδεία μουσικής. Αντί αυτού ο επιχειρηματίας δηλώνει αν θα κάνει χρήση μουσικής εντός ή/και έκτος του καταστήματος του. Εφόσον η χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων γίνεται σε υπαίθριο χώρο, στο χώρο της εγκατάστασης θα βρίσκεται στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών Τεχνική Έκθεση μηχανικού με ειδίκευση σε θέματα ηχομόνωσης και ακουστικής ή άλλου επιστήμονα σχετικής ειδικότητας, η οποία θα συντάσσεται σύμφωνα με τις υγειονομικές διατάξεις.
Η άδεια της παράτασης ωραρίου εξακολουθεί να ισχύει. Για τη χορήγηση της άδειας παράτασης ωραρίου ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει σχετική αίτηση στο Δήμο με μόνη την προσκόμιση του αποδεικτικού υποβολής της γνωστοποίησης, χωρίς κανένα άλλο δικαιολογητικό.
Υποχρεώσεις ή άδειες σχετιζόμενες με τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας δεν θίγονται. Θα πρέπει να υπάρχουν στον φάκελο αποδεικτικά ότι έχουν εκπληρωθεί οι υποχρεώσεις της σχετικής νομοθεσίας.
Χρήση κοινοχρήστου
Μέχρι την έκδοση της προβλεπόμενης στην παρ. 3 του αρ. 30 του ν. 4442/2016 Κοινής Υπουργικής Απόφασης, οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας χρήσης κοινοχρήστου χώρου παραμένουν ως έχουν, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση της αρμόδιας υγειονομικής υπηρεσίας της οικείας περιφερειακής ενότητας ( άλλα απαιτείται γνωμοδότηση της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου ή/και της τροχαίας).
Σε περίπτωση μεταβολής της γνωστοποίησης λειτουργίας Κ.Υ.Ε. με αλλαγή φορέα είναι δυνατή και η αντικατάσταση της άδειας χρήσης κοινόχρηστου χώρου χωρίς την τήρηση της διαδικασίας για την έκδοση νέας άδειας. Για την αντικατάσταση άδειας χρήσης κοινόχρηστου χώρου, υποβάλλεται αίτηση αφού προηγουμένως καταβληθεί το ποσό του ετήσιου τέλους που τυχόν υπολείπεται εκτός κι αν έχει πλήρως εξοφληθεί από τον προηγούμενο φορέα. Η αντικατάσταση γίνεται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών. Αν η προαναφερόμενη προθεσμία παρέλθει άπρακτη, λογίζεται ότι η άδεια έχει αντικατασταθεί. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί με αίτησή του να ζητήσει τη χορήγηση σχετικής βεβαίωσης από το δήμο.
Πυροπροστασία
Όσον αφόρα την πυροπροστασία τα καταστήματα χωρίζονται στις εξής τρεις κατηγορίες.
Στην Κατηγορία Α Χαμηλού Κινδύνου , στην Κατηγορία Β Μεσαίου Κινδύνου και την Κατηγορία Γ Υψηλού Κινδύνου.
Στην Κατηγορία Α ανήκουν τα περισσότερα Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος όπως χώροι συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των 150 ατόμων και καταστήματα ( λιανικής διάθεσης τροφίμων ή καταστήματα υπηρεσιών ) με εμβαδό μικρότερο ή ίσο των 1.000 τετραγωνικών μέτρων.
Οι φορείς των δραστηριοτήτων που υπάγονται στην κατηγορία Α και που στεγάζονται σε υφιστάμενα κτίρια ( οικοδομική άδεια πριν 02/1989 ) , απαλλάσσονται από την υποχρέωση σύνταξης μελέτης ενεργητικής πυροπροστασίας – σχεδίων κατόψεων και σύνταξης συνοπτικής μελέτης αποθήκευσης υγραερίου. Εξαίρεση γίνεται γιατί περιπτώσεις που είναι αδύνατη η συμμόρφωσή με τους όρους των διατάξεων και αιτούνται αποκλίσεις, ενώ επίσης απαλλάσσονται από την υποχρέωση εφοδιασμού με πιστοποιητικό (ενεργητικής) πυροπροστασίας.
Όμως, οφείλουν να εφοδιάζονται με βιβλίο ελέγχου, συντήρησης και καλής λειτουργίας των μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, να τηρούν και να συντηρούν τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία, τα οποία θα αποτυπώνονται σε σχέδια κάτοψης που υπάρχουν στον φάκελο που θα τηρείται στην επιχείρηση.
Πρόστιμο
Όπως είπαμε σε περίπτωση που μια επιχείρηση δεν πληροί τις προδιαγραφές της νομοθεσίας ή έχει παραλείψεις σε ότι αφορά τα έγγραφα και τα στοιχειά που θα πρέπει να έχει στον φάκελο της τότε επιβάλλεται πρόστιμο που για πρώτη φορά μπορεί να υπολογιστεί από τον καθένα.
Το πρόστιμο ισούται με :
ΠΡΟΣΤΙΜΟ = ΤΙΜΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ + ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗ 1 ή 2 + ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗ 3 – ΜΕΙΩΣΗ 1
Η τιμή υπολογισμού ισούται με :
ΤΙΜΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ = τιμή βάσης *συντελεστής επιπέδου παράβασης *συντελεστής μεγέθους
Η τιμή βάσης ισούται με 100 ευρώ.
Ο συντελεστής επιπέδου παράβασης έχει να κάνει με τη σπουδαιότητα των στοιχείων τα οποία δεν γνωστοποιήθηκαν ή γνωστοποιήθηκαν αναληθώς ή των στοιχείων για τα οποία δεν γνωστοποιήθηκε η μεταβολή και εχει τιμή από 3 εως και 6.
Ο συντελεστής μεγέθους έχει τιμές απο το 1 εως το 8, ανάλογα το μέγεθος της επιχείρησης.
Η τιμή που υπολογίζεται από το γινόμενο των παραπάνω συντελεστών μπορεί να προσαυξηθεί έως 50% ή μειωθεί έως 20% ανάλογα με σοβαρότητα της παράβασης , το αν γίνεται κατ εξακολούθηση ή με το κατά πόσο συνεργάζεται ο φορέας.
Εάν η παράβαση κρίνεται ήσσονος σημασίας, η αρμόδια αρχή δύναται να προβαίνει σε σύσταση και να τάσσει προθεσμία για συμμόρφωση εντός της οποίας εάν ο ελεγχόμενος συμμορφωθεί δεν επιβάλλεται πρόστιμο.
Η αρμόδια αρχή, συνεκτιμώντας τις περιστάσεις που έχουν να κάνουν με τις παραβάσεις, μπορει να προβαίνει σε πράξη προσωρινής ή οριστικής διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης, που υλοποιείται με σφράγιση του καταστήματος.
Ας δουμε και ένα παράδειγμα, όπως ελλιπή στοιχειά της δραστηριότητας σε μια σχετικά μικρή επιχείρηση με 30 εξυπηρετούμενους πελάτες.
Το προστιμο είναι : 100*3*2 = 600 ευρώ.
Πήραμε ως παράδειγμα ένα μικρό κατάστημα και το πρόστιμο είναι σημαντικό. Όσο πιο μεγάλη είναι η επιχείρηση ή πιο σοβαρές είναι οι ελλείψεις τόσο πιο μεγάλο είναι το πρόστιμο, οπότε θα πρέπει να δίνεται εξαιρετική βαρύτητα στην συμπλήρωση των διαφόρων αιτήσεων ηλεκτρονικών και μη και στην συμπλήρωση του φακέλου τεκμηρίωσης της επιχείρησης, γιατί έγινε φανερό πως τα λάθη , πλέον , πληρώνονται.