Νέο νομοσχέδιο τις διατάξεις του οποίου δημοσιοποίησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας», το οποίο βρίσκεται σε διαβούλευση μέχρι τις 28 Αυγούστου, με σκοπό να κατατεθεί στη Βουλή και γίνει νόμος του κράτους τον Σεπτέμβριο. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να επιλύσει χρόνια χωροταξικά και πολεοδομικά προβλήματα και να θέσει σε εφαρμογή νέες διατάξεις που θα «ξεμπλοκάρουν» επιχειρηματικές δράσεις και γενικότερα τον κλάδο της οικοδομής, όπως είναι: η εκτός σχεδίου δόμηση, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, ο σχεδιασμός δημοτικών οδών, η τουριστική ανάπτυξη, ο καθορισμός χρήσεων γης, η μεταφορά συντελεστή δόμησης και άλλες πολεοδομικές διατάξεις. Ενα από τα σοβαρότερα θέματα τα οποία ρυθμίζει το εν λόγω νομοσχέδιο είναι και το ζήτημα τακτοποίησης αυθαιρέτων σε εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες αλλά και ζητήματα καθέτων και οριζόντιων ιδιοκτησιών .
- Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τις καθέτους εκτός σχεδίου;
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, ισχύουν οι κάθετες ιδιοκτησίες σε ακίνητα και όταν αυτά βρίσκονται σε εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών και ανήκουν σε έναν ή περισσότερους ιδιοκτήτες, με την προϋπόθεση όμως, να έχουν ανεγερθεί σε αυτά κτίσματα μέχρι τις 28.7.2011 , είτε με νόμιμη οικοδομική άδεια, είτε αυθαίρετα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις επιτρέπεται η σύνταξη και υπογραφή συμβολαιογραφικών πράξεων σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών επί των ανωτέρω γηπέδων και η μεταγραφή αυτών στα βιβλία μεταγραφών ή η καταχώριση στα κτηματολογικά γραφεία. Υπό τις ίδιες προϋποθέσεις θεωρούνται εξ υπαρχής έγκυρες και ισχυρές συστάσεις διαιρεμένων ιδιοκτησιών, οι οποίες έχουν συσταθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου που θα ψηφιστεί και δεν έχουν κηρυχθεί άκυρες με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Η ανέγερση των οικοδομών μέχρι τις 28.7.2011 αποδεικνύεται από αεροφωτογραφίες που έχουν ληφθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή και βεβαιώνεται από το μηχανικό, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
- Τι γίνεται όταν δεν συμφωνούν όλοι οι ιδιοκτήτες να γίνει σύσταση διαιρεμένων ιδιοκτησιών; Μπορεί να γίνει συμβόλαιο;
Μπορούν οι συνιδιοκτήτες τουλάχιστο κατά 65% του γηπέδου επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυτοτελή οικοδομήματα να ζητήσουν, με αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της τοποθεσίας του γηπέδου, τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών καταθέτοντας τα παρακάτω δικαιολογητικά:
α) τοπογραφικό διάγραμμα του γηπέδου επί του οποίου αποτυπώνεται το περίγραμμα των υφιστάμενων οικοδομημάτων,
β) σχέδιο της σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών και κανονισμού σχέσης συνιδιοκτητών με περιγραφή των ιδιοκτησιών που θα δημιουργηθούν,
γ) σχέδιο διανομής των διηρημένων ιδιοκτησιών, στο οποίο προβλέπεται η περιερχόμενη σε όλους τους συνιδιοκτήτες διηρημένη ιδιοκτησία,
δ) κάτοψη των υφισταμένων οικοδομημάτων,
ε) πίνακα κατανομής των ποσοστών εξ αδιαιρέτου του κοινού γηπέδου στις χωριστές ιδιοκτησίες που θα δημιουργηθούν, με μνεία της αναλογίας των κοινοχρήστων δαπανών που θα βαρύνει κάθε χωριστή ιδιοκτησία,
στ) έκθεση σχετικά με την αξία κάθε ιδιοκτησίας που θα περιέλθει στους συγκυρίους, συνολικά και για κάθε συγκύριο χωριστά,
ζ) πιστοποιητικό ιδιοκτησίας και βαρών του ακινήτου.
- Μπορεί να γίνει σύσταση καθέτου σε εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες, που έχει ανεγερθεί μόνο ένα ή και κανένα κτίσμα;
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις θα επιτρέπεται να ισχύουν οι κάθετες ιδιοκτησίες και όταν αυτές βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών και ανήκουν σε έναν ή περισσότερους ιδιοκτήτες ανεξαρτήτως εάν έχουν ανεγερθεί σε αυτά κτίσματα μέχρι τις 28.7.2011 , με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος , ύστερα από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την προϋπόθεση να επιτρέπεται πολεοδομικά η διάσπαση όγκου του κτιρίου.
Με το Προεδρικό διάταγμα μπορεί να καθορίζονται:
α) οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις, καθώς και οι περιπτώσεις ειδικών περιοχών στις οποίες δεν εφαρμόζεται η παρούσα διάταξη
β) η απαγόρευση οποιασδήποτε οικοδομικής εργασίας περίφραξης ή κατασκευής στο όριο των τμημάτων αποκλειστικής χρήσης, καθώς και η καταγραφή των επιτρεπόμενων κατασκευών και οικοδομικών εργασιών,
γ) η μείωση του συντελεστή δόμησης αναλόγως της απόστασης των τμημάτων των κτιρίων που δημιουργούνται από τη διάσπαση,
δ) οι όροι δόμησης των ακινήτων που υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος, αν υφίσταται υπόλοιπο συντελεστή δόμησης.
- Τι προβλέπεται για τα εξ αδιαιρέτου εντός σχεδίου πόλης;
Συγκύριοι εξ αδιαιρέτου σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία, ή σε κτίσμα χωρίς σύσταση οροφοκτησίας εντός σχεδίου πόλεως, ανεξαρτήτως ποσοστού συγκυριότητας, αυθαίρετων κτισμάτων ή νόμιμων κτισμάτων με αυθαίρετες μικρές παραβάσεις ή αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης μπορούν να ζητούν την υπαγωγή τους στο νόμο περί αυθαιρέτων , ανεξαρτήτως της σύμφωνης γνώμης των λοιπών εξ αδιαιρέτου συγκυρίων. Υπόχρεος προς καταβολή του παραβόλου υπαγωγής και των αναλογούντων προστίμων είναι ο δηλών την αυθαιρεσία συγκύριος, ο οποίος διατηρεί τα εκ του νόμου αναγωγικά του δικαιώματα έναντι των λοιπών συγκυριών. Σε κάθε περίπτωση, οι λοιποί συνιδιοκτήτες μπορούν να αποπληρώνουν τις ορισθείσες δόσεις των αναλογούντων προστίμων αυτοβούλως, σύμφωνα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, ύστερα από σχετική έγγραφη ή ηλεκτρονική δήλωσή τους.
- Τι θα ισχύσει για τα διαμερίσματα που κατέλαβαν μέρος του κοινόχρηστου χώρου της πολυκατοικίας ; Χρειάζεται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών για την τακτοποίηση τους ;
Για τις περιπτώσεις οριζόντιας ιδιοκτησίας με παραβάσεις που αφορούν την επέκταση αυτής καθ’ ύψος ή κατά πλάτος (οριζόντιας) και την κατάληψη κοινοχρήστου ή κοινόκτητου χώρου, είναι δυνατή η τακτοποίηση των αυθαιρεσιών , χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, μόνο στις εξής περιπτώσεις:
α) όταν η αυθαίρετη επέκταση υφίσταται από την ανέγερση-κατασκευή της οικοδομής ή
β) όταν η ίδια αυθαίρετη επέκταση υφίσταται σε όλους τους ορόφους της οικοδομής.
Για την τακτοποίηση απαιτούνται συμπληρωματικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τα εξής:
α) υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη της οριζόντιας ιδιοκτησίας ότι η οριζόντια ιδιοκτησία του έχει επεκταθεί- καταλάβει κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο από τον χρόνο ανέγερσης κατασκευής της όλης οικοδομής,
β) βεβαίωση μηχανικού ότι η ίδια αυθαίρετη επέκταση υφίσταται σε όλους τους ορόφους της οριζόντιας ιδιοκτησίας.
- Μετά την τακτοποίηση των αυθαιρέτων θα μπορούν οι ιδιοκτήτες να τροποποιήσουν το συμβόλαιο και να προσθέσουν και τα επιπλέον τετραγωνικά ;
Μετά την υπαγωγή στις ρυθμίσεις περί τακτοποίησης αυθαιρέτων και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι δύο προαναφερόμενες προϋποθέσεις ή εφόσον η αυθαίρετη επέκταση ή απομείωση οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας και κτιρίων εν σειρά που αποτελούν οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες ευρισκόμενες εντός οικοπέδων, τμημάτων οικοπέδων ή αγροτεμαχίων υφίσταται από την ανέγερση – κατασκευή της οικοδομής και συντελείται εντός νομίμου όγκου του κτιρίου ή σε νόμιμη ή μη υπόγεια στάθμη, ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της πράξης σύστασης οριζόντιας ή καθέτου ιδιοκτησίας, προκειμένου να ενσωματώσει τον υπαγόμενο με βάση τις διατάξεις του νόμου , χώρο στην οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία του ή να τον εξαιρέσει από αυτή. Στην περίπτωση αυτή η σύμφωνη γνώμη του συνόλου των συνιδιοκτητών τεκμαίρεται.
Επίσης ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της πράξης σύστασης οριζόντιας ή καθέτου ιδιοκτησίας, και σε περιπτώσεις που η ίδια αυθαίρετη κατασκευή υφίσταται σε όλους τους ορόφους και δεν είναι από κατασκευής.
Απαραίτητη προϋπόθεση, σε περίπτωση που δεν συντρέχουν σωρευτικά οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις, είναι η παρέλευση δεκαετίας από την τέλεση της αυθαιρεσίας μέχρι τη δημοσίευση του νόμου και η μη έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης που να διατάσσει την κατεδάφιση.
- Τι γίνεται με τα αυθαίρετα σε χώρους αποκλειστικής χρήσης ;
Επί αυθαίρετων κατασκευών ή αυθαίρετων αλλαγών χρήσης που έχουν εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε οριζόντια ή κάθετη συνιδιοκτησία και εντός τμημάτων αποκλειστικής χρήσης αυτών, εφόσον κατά τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών έχουν αποδοθεί στους δικαιούχους ως αποκλειστική χρήση, για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων που έχουν κατασκευαστεί εντός αυτών των χώρων, δεν απαιτείται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών.
Ειδικώς, όταν αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης, που εξυπηρετούν τη συνιδιοκτησία έχουν εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε παράρτημα οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας, ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της πράξης σύστασης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας, προκειμένου το παράρτημα να αποκτήσει το χαρακτήρα κοινόχρηστου και κοινόκτητου χώρου της συνιδιοκτησίας. Στην περίπτωση αυτή η σύμφωνη γνώμη του συνόλου των συνιδιοκτητών τεκμαίρεται.
Πλην των περιπτώσεων αυθαίρετων που έχουν γίνει σε οριζόντια ή κάθετη συνιδιοκτησία και εντός τμημάτων αποκλειστικής χρήσης αυτών, υπόχρεος για την τακτοποίηση των αυθαίρετων επί κοινοχρήστων ή κοινοκτήτων μερών της οικοδομής είναι ο ιδιοκτήτης που τους ιδιοχρησιμοποιεί και απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του (51%) των λοιπών συνιδιοκτητών της οικοδομής.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται η διαδικασία υπαγωγής στον νόμο των αυθαίρετων κατασκευών ή αλλαγών χρήσης επί κοινοχρήστων ή κοινοκτήτων μερών της οικοδομής που δεν έχουν απολέσει την κοινόχρηστη χρήση, ο επιμερισμός του ενιαίου ειδικού προστίμου και των λοιπών δαπανών μεταξύ των συνιδιοκτητών και κάθε άλλο αναγκαίο ειδικότερο ζήτημα.