Σε νέο σχέδιο νόμου που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση αργά χθες το βράδυ το ΥΠΕΝ, προτείνονται μεταξύ άλλων διατάξεις που αφορούν στον αυτεπάγγελτο έλεγχο οικοδομικών αδειών με μη δημοσιευτέα σύσταση και συγκρότηση κρυφών μικτών κλιμακίων ελέγχου καθώς και στο ακαταδίωκτο και την ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων ή οικοδομικών αδειών και των αρμόδιων υπαλλήλων.
Αναλυτικά, με τις προτεινόμενες διατάξεις παρέχεται η δυνατότητα ελέγχου εκδοθεισών οικοδομικών αδειών, αναθεωρήσεων και προεκρίσεων αυτών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέσω μικτών κλιμακίων ελέγχου οικοδομικών αδειών. Ειδικότερα, περιγράφεται τόσο η διαδικασία σύστασης και συγκρότησης των κλιμακίων, όσο και η διαδικασία διαβίβασης της έκθεσης ελέγχου, προκειμένου να ενισχυθούν τόσο τα κατασταλτικά, όσο και τα προληπτικά μέσα του ανωτέρω ελέγχου. Επιπλέον, επεκτείνεται το ακαταδίωκτο του άρθρου 125ΙΗ του ν. 4495/2017 (Α’ 167) στο σύνολο των προσώπων που εμπλέκονται στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και στον έλεγχο των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών ή αναθεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των προεγκρίσεων αυτών, προκειμένου να μην διώκονται αναιτίως επειδή εκτελούν τα καθήκοντά τους. Τέλος, συμπληρώνεται η εξαιρετική ρύθμιση της παρ. 6α του άρθρου 21 του ν. 4254/2015 (Α’ 176) προκειμένου να είναι δυνατή η κατά παρέκκλιση αποζημίωση των μελών ομάδων εργασίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι εργασίες των οποίων σχετίζονται με τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών.
Αναλυτικά:
Αυτεπάγγελτος έλεγχος οικοδομικών αδειών
Σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, με μη δημοσιευτέα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος δύναται να συστήνονται και συγκροτούνται μικτά κλιμάκια ελέγχου οικοδομικών αδειών, τα οποία αποτελούνται από κατ` ελάχιστον τρία (3) μέλη, μηχανικούς υπαλλήλους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή Υπηρεσιών Δόμησης με αντικείμενο τον εκτός ωραρίου έλεγχο συγκεκριμένων οικοδομικών αδειών, συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων ή αναθεωρήσεων συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων αναθεωρήσεων, που προσδιορίζονται στην ίδια απόφαση, προκειμένου να διαπιστωθούν σφάλματα. Η απόφαση της παρούσας κοινοποιείται αποκλειστικά στα οριζόμενα μέλη. Η ανάκληση της ανωτέρω απόφασης πραγματοποιείται με όμοια απόφαση.
Τα μικτά κλιμάκια εκδίδουν έκθεση ελέγχου, η οποία διαβιβάζεται στον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η περαιτέρω διαβίβαση της έκθεσης ελέγχου προς άλλες υπηρεσίες ή αρχές πραγματοποιείται κατόπιν ανωνυμοποίησης ως προς τα στοιχεία των μελών του μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών.
Έκαστο μέλος μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, αποζημιώνεται από το Πράσινο Ταμείο, κατόπιν υποβολής σ’ αυτό, από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, μηνιαίου καταλόγου των προσώπων και του αριθμού των ελέγχων ανά ελεγχόμενη οικοδομική άδεια, συμπεριλαμβανομένης προέγκρισης ή αναθεώρησης, καθώς και προέγκρισης αναθεώρησης, και τα τετραγωνικά στα οποία αφορά έκαστη, χωρίς άλλα στοιχεία ταυτοποιητικά του ελέγχου.
Για την αμοιβή των κλιμακίων του ΥΠΕΝ, στην παρ. 6α του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176), περί αμοιβής συλλογικών οργάνων, προστίθενται οι λέξεις «καθώς και τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών που διενεργούνται από κλιμάκια ελέγχου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας,» και «ή αποζημίωση ανά έλεγχο».
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων ή οικοδομικών αδειών και των αρμόδιων υπαλλήλων
Στο άρθρο 125ΙΗ του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί ακαταδίωκτου και ασφάλειας των μελών των κλιμακίων ελέγχου, α) το εισαγωγικό εδάφιο της παρ. 1 αντικαθίσταται, β) στην περ. α) της παρ. 2 και στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 η φράση «μέλη των κλιμακίων ελέγχου ή ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης» αντικαθίσταται από τη φράση «πρόσωπα της παρ. 1», και το άρθρο 125ΙΗ διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 125ΙΗ
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου
- Τα μέλη των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων, των κλιμακίων ελέγχου οικοδομικών αδειών, και ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για πράξεις ή παραλείψεις τους, κατά την άσκηση των καθήκοντων τους που αφορούν την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και τον έλεγχο των οικοδομικών αδειών, όταν δρουν μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, εκτός αν: α) ενήργησαν με πρόθεση για να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε τρίτον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή τρίτον, β) παραβίασαν το απόρρητο των πληροφοριών και στοιχείων, που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, γ) παρέβησαν το καθήκον εχεμύθειας του άρθρου 26 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ν. 3528/2007, Α’ 26).
- α) Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 διώκονται για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με την παρ. 1, η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπησή τους, ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, δύναται να ανατίθεται:
αα) σε λειτουργό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μέχρι τον βαθμό του Δικαστικού Πληρεξουσίου Α’ τάξης, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4831/2021 (Α’ 170),
αβ) σε δικηγόρο της επιλογής τους, η αμοιβή του οποίου καταβάλλεται από το Δημόσιο, σύμφωνα με την παρ. 3, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 εκπροσωπούνται από δικηγόρο στις αναφερόμενες στην παρ. 2 υποθέσεις, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τους καταβάλλονται απολογιστικά σε βάρος του προϋπολογισμού του ανωτέρω Υπουργείου, οι δαπάνες στις οποίες αυτοί υποβλήθηκαν μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσής τους, εφόσον: α) για τις ποινικές υποθέσεις εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση, με την οποία οι ελεγκτές κηρύσσονται αθώοι ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή αμετάκλητο βούλευμα δικαστικού συμβουλίου παύει οριστικά την ποινική δίωξη εναντίον τους ή θέτει την υπόθεση στο αρχείο, β) για τις αστικές υποθέσεις, εκδίδεται αμετάκλητη δικαστική απόφαση, με την οποία απορρίπτεται η αγωγή που ασκήθηκε εναντίον τους. Το αιτούμενο ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού αναφοράς κάθε διαδικαστικής πράξης ή υπηρεσίας, όπως προσδιορίζεται στους πίνακες του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208) και των παραρτημάτων αυτού.
- Στα μέλη των κλιμακίων ελέγχου και τον Ειδικό Επιθεωρητή, κατά τη διάρκεια διενέργειας της αυτοψίας ή και μέχρι την περαίωση της διαδικασίας ελέγχου, σύμφωνα με την εντολή ελέγχου, είναι δυνατόν να παρέχεται, ύστερα από αίτηση των ιδίων ή του Ειδικού Επιθεωρητή Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, αστυνομική προστασία από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού ή αντεκδίκησης ή παρακώλυσης της διαδικασίας των αυτοψιών και του ελέγχου.».